“Kosova Digjitale në Lëvizje” – Përse TIK-u Po Ndryshon Moton Kombëtare?
41,930 njerëz. 607 milionë euro. 6 % e GDP-së.
Në trysninë e betontëve dhe fushave të papërpunuara, shqiptohet një histori tjetër: ajo e TIK-ut – Industrisë së Teknologjisë së Informacionit, Shërbimeve Mbështetëse dhe Profesionale, e cila është bërë motori më i fuqishëm dhe më i pastër i rritjes ekonomike të Kosovës.
-
📊 Eksportet e shërbimeve digjitale arritën në 607 milionë € në vitin e fundit, duke e bërë sektorin më eksportues që ka vendi
-
👥 41,930 profesionistë të punësuar direkt në këtë industri ku paga mesatare është 55% më e lartë se në sektorët e tjerë privatë
-
📈 TIK-u kontribuon me 6 % në GDP e vendit – një përqindje që po rritet me pasoja pozitive për të gjithë ekonominë
🧠 Çka fshihen pas këtyre shifrave?
-
Njerëz të rinj, të kualifikuar dhe të përfshirë – Kosova ka popullsinë më të re në Evropë, me 53% nën 25 vjeç. Ata nuk janë vetëm stafetë teknike, por edhe burim kreativiteti.
-
Diaspora profesionalë në Kosovë – ata që punojnë për kompani ndërkombëtare, por që vendosën të qëndrojnë këtu (jo të ikin në kërkim të vizave për Europë). Një tregim për “Smart Valley” në vendin e duhur.
-
Shëndeti i industrisë: paga konkurruese dhe motivuese – e siguroi që talenti të mbetet dhe të mos humbim atë që investuam në edukim.
-
Eksportrimi është i qartë, nuk është vorbull humbjeje – 78% e bizneseve TIK janë eksportuese, të miratuara që nga BPO te fintech, edtech e cyber-security.
Disa numra për pamjen europiane: eksportet ICT përqindeshin 2.36% të GDP-së në 2022 – ndonëse më pak se vendet e tjera rajonale, kjo shifër po rritet me përshpejtim .
🔑 Pse duhet të jetë prioritet kryesor i politikëbërësve?
-
Sektori digjital është eksporti më i shpejtë, i pastër dhe i leverdisshëm që ka ky vend
-
Ai prodhon vlera të reja, me kosto minimale kapitale – p.sh., rajone të europeanizuar, qendra të teknologjisë, e infrastrukturë e përparuar
-
Rritja e tij përzgjedh punën e kualifikuar në vend, duke reduktuar varësinë e diasporës dhe përmirësuar ekuilibrin e tregut të punës
🎯 Hapat që duhet të ndërmerren tani:
| Sektor | Përshkrim i veprimeve |
|---|---|
| Edukimi dhe kurrikulë | Programime që nga gjimnazi, kurse teknologjike, diplomacione profesionale |
| Inkubatorë dhe qendra inovacioni | ITP Prizren dhe qendra të tilla si ICK Princeps, të hapen edhe në qytete të tjera |
| Incentiva financiare | Lehtësime tatimore, grante dhe nxitje për kompani që eksportojnë e krijojnë punë |
| Përforcimi i imazhit exportues | Pjesëmarrje në panaire, rrjeti i ambasadave për TIK, lehtësim i vizave për të takuar partnerë |
🌱 Më shumë se teknologji: një transformim shoqëror
Kur zhvillohet TIK-u – zhvillohet edhe kultura digjitale:
-
Qeverisje transparente
-
Biznese që adaptohen në tregjet e BE-së
-
Familje që përgatiten për punë të ardhshme dhe jo emigrim
-
Bashkëpunim ndërkombëtar si rrjet, jo si hall
—
Made in Kosovo. Exported Worldwide.
Ky nuk është vetëm slogan. Është mundësi për të ndërtuar vendin pa nevoja për tulla, por me laptopë dhe ide që sjellin para nga jashtë.
📣 Në komente:
Në cilin qytet apo komunë do t’i shihje inkubatorin e parë të vërtetë për ketë sektor? Dhe cilat lloj kompanie digjitale mendon se duhet të vijnë fillimisht?
